Wydarzenia z życia parafii


„Sen o utraconym domu, czyli o kulturze Łemków”.


WYSTAWA W TRZCIANCE

Grekokatolicy WałczW piątek 12 maja w Muzeum Ziemi Nadnoteckiej im. Wiktora Stachowiaka odbyło się otwarcie wystawy pt.: „Sen o utraconym domu, czyli o kulturze Łemków”.

70 rocznica akcji „Wisła” to właściwy moment, aby opowiedzieć o wydarzeniach, które wpłynęły na mieszkańców Łemkowszczyzny i pozostałych ziem południowo-wschodniej Rzeczypospolitej skąd niesprawiedliwe wysiedlono ludność ukraińską. Wystawa w Trzciance dotyczyły Łemkowszczyzny, ponieważ do tego miasta w 1947 r. przybyło 6 transportów, w których przywieziono 1437 osób. Ludność pochodziła z powiatów brzozowskiego, nowosądeckiego, gorlickiego oraz jasielskiego. Wystawa „Sen o utraconym domu…” był nie tylko wspomnieniem o krainie przodków ale też próbą ukazania współczesnych losów wysiedlonych z Łemkowszczyzny w oparciu o wspomnienia trzcianeckich Łemków.

Wystawę otworzyła oraz przywitała przybyłych gości Dyrektor Muzeum Pani Elżbieta Wiśnicka. Wśród zaproszonych gości był Pani Grażyna Zozula – zastępca Burmistrza Trzcianki. Następnie program spotkania przedstawił Pan Andrzej Poniatowski – historyk oraz pracownik Muzeum Ziemi Nadnoteckiej.

Wystawa składała się z dwóch części. W pierwszej części wszyscy, którzy przybyli, a było obecnych około 90 osób, wysłuchali dwóch prelekcji oraz koncertu w wykonaniu zespołu folklorystycznego „Barwinek” ze Świdwina. W drugiej części była okazja do obejrzenia eksponatów, które zostały zgromadzone na potrzeby tej wystawy. Dodatkowym elementem tego wydarzenia kulturalnego były warsztaty dla dzieci m. in. słuchania, oglądania i czytania bajek w języku łemkowskim.

Najpierw o historii Łemków – ruskich górali opowiadał dr Mirosław Pecuch z Muzeum Etnograficznego z Gorzowa Wlkp., oraz członek stowarzyszenia „Zjednoczenie Łemków”. Na przestrzeni dziejów ukazał kształtowanie się świadomości narodowej mieszkańców tej części Karpat. Następnie przedstawił działalność różnych łemkowskich organizacji, które reprezentują odmienne stanowiska co do narodowej przynależności Łemków. Podkreślił konieczność odkrywania swojego pochodzenia, ponieważ ułatwia to odpowiedzenie sobie na egzystencjalne pytanie – kim jestem.

Grekokatolicy WałczElementem bardzo ubogacającym spotkanie był koncert w wykonaniu zespołu Barwinek, który prowadzi Marianna Balcerek rodem z Daliowej. Uczestnicy wystawy mogli wysłuchać 8 łemkowskich pieśni. Zespół w najbliższym czasie udaje się z koncertem na Ukrainę. Ponadto licznie zgromadzona publiczność mogła wysłuchać opowieści o łemkowskim obrzędzie weselnym.

Kolejnym prelegentem był ks. dr Arkadiusz Trochanowski, który opowiedział o kulturze duchowej Łemków. Przedstawił współczesne losy grekokatolików i prawosławnych, którzy mimo wielu utrudnień dążyli do tego, aby pozostać wiernymi swoich Cerkwi. Ponadto wspomniał także o problemie Łemków wysiedlonych w okolice Trzcianki i ich swoistego zamknięcia czy też przemilczenia swojego istnienia. Wniosek był taki, że akcja „Wisła” doprowadziła do ogromnego zniszczenia kulturalnego, mentalnego oraz religijnego. Była wielką krzywdą, którą nic nie jest w stanie wyrównać, ponieważ wielu Łemków straciło swój duchowy kontakt z krainą przodków.  Na zakończenie wykładu ks. dr Arkadiusz Trochanowski przedstawił współczesną sytuację Łemków, organizacje łemkowskie, zespoły folklorystyczne, które kultywują kulturę Łemkowszczyzny oraz umiejętność odnajdywania się po 70 latach od przymusowego wysiedlenia w różnych warunkach społeczno-kulturalnych. Wystąpienie ks. dra Arkadiusza było połączone z prezentacją o najnowszych wydarzeniach religijnych, w których biorą udział Łemkowie. Zaprosił wszystkich do udziału w „Łemkowskiej Watrze” w Żdyni oraz do uczestniczenia w religijnych obchodach upamiętniających tragiczne wydarzenia wysiedlenia ludność w ramach akcji „Wisła”, które odbędą się 21 lipca na Świętej Górze Jawor na Łemkowszczyźnie.

Następnie zgromadzona publiczność mogła obejrzeć wystawę, która przybliżała wystrój łemkowskiej chyży (domu) oraz przedmioty religijne związane ze wschodnim chrześcijaństwem. Sala, w której odbywało się spotkanie uzupełniały wspomnienia wysiedlonych w 1947 r. w okolice Trzcianki m. in. Piotra Syrotiaka, Włodzimierza Szkyrpana, Antoniny Adamczyk czy Elżbiety Wasyłyk, która przedstawiła historię wysiedlenia swojego ojca.  Do historii trzcianeckich Łemków odniósł się także Andrzej Poniatowski, który zaznaczył, że pierwsza wystawa o Łemkach odbyła się w Muzeum w Trzciance w 1986 r., ale miała ona charakter wybitnie etnograficzny. Później w lokalnym wydawnictwie w Kronice Ziemi Trzcianeckiej pojawił się w 1995 r. artykuł Piotra Wawrzyniaka o akcji „Wisła”. Jeszcze jedna wzmianką, ale wybitnie kulinarną, była informacja o potrawach łemkowskich w książce pt.: „Pamięć smaku mieszkańców Trzcianki i okolic”. Andrzej Poniatowski zwrócił się do wszystkich przybyłych, aby uzupełnili ten brak informacji o życiu Łemków w Trzciance. Poprosił o  archiwizowanie swoich wspomnień, ponieważ przyszła dosyć spora grupa osób, które osobiście doświadczyły wysiedlenia. Ponadto podkreślił, że wystawa pt. „Sen o utraconym domu, czyli o kulturze Łemków” połączona z prelekcjami, które na nowo odkrywają świat Łemkowszczyzny, ubogaca wiedzę i pomaga w odszukiwaniu swoich duchowych korzeni również trzcianeckim Łemkom.

Na wystawie przedstawiono eksponaty ukazujące życie Łemków, które pochodzą ze zbiorów Muzeum Etnograficznego w Łodzi, Muzeum Okręgowego w Gorzowie, Muzeum Okręgowego z Piły, Muzeum Ziemi Nadnoteckiej w Trzciance oraz prywatnej kolekcji Krzysztofa Bybla z Małomic koło Szprotawy (lubuskie) a także z prywatnych kolekcji. Na wystawie zaprezentowano również przedmioty liturgiczne pochodzące z Parafii Greckokatolickiej pw. Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Wałczu. Wystawę można oglądać do sierpnia 2017 r.

oat

 

Galeria


Informacje


Nabożeństwa

  • Dni powszednie: 10.00
  • Niedziela: 10.15
  • Święta: 10.00, 17.00
  • W tygodniu: 10.00 lub 17.00
    (po ogłoszeniu)

Adres cerkwi

ul. Gen. Władysława Andersa 3
78-600 Wałcz

Adres do korespondencji

ks. Paweł Poczekajło
Dolne Miasto 26/3
78-600 Wałcz

Kontakt

tel kom.: +48 507 472 071
e-mail: pawel.poczekajlo@wp.pl

Szukaj na stronie

Konto bankowe parafii

Bank BGŻ BNP Paribas S.A.
Nr rachunku:
50 2030 0045 1110 0000 0104 8260


Wstecz


» Aktualności


Dalej


» Parafia